Uzayda astronotlar Dünya’dakinden 7.5 cm daha uzundurlar

Nasa’nın web sayfasında okuduğumuz bu bilgiye göre.

Astronotların uzaydayken 5 ila 7.5 cm arasında daha uzun olduklarını biliyor muydunuz? Dünya’ya döner dönmez normal uzunluklarına geri dönerler, fakat uzayda olan şey bir görsel aldatmaca değildir. Mikroyerçekiminin vücutlarımızı etkileyişidir.

Omurlarınızdan oluşan omurganızın dev bir yay olduğunu düşünün. Bu yayı aşağı doğru bastırmak onun sıkı bir şekilde durmasını sağlayacaktır. Eğer bu güç serbest bırakılırsa yay esneyecektir. Aynı şekilde uzayda belkemiği yüzde 3 kadar uzar. Eğer omurganıza bastıran daha az yer çekimi varsa 7.5 cm’ye kadar uzayacaktır.

Aynı şekilde benzer bir esneme siz her gece uyurken de yaşanır. Yattığınız zaman yerçekimi omurganızı yukardan aşağıya bastırmıyor. Bir menzura ile kendi deneyinizi yapabilirsiniz. Yataktan kalkar kalkmaz yada hala yatıyorken boyunuzu büyük bir hassasiyetle ölçün, 1 yada 2 santimetre daha uzun olduğunuzu göreceksiniz. Bu astronotların uzaydaki boylarındaki değişiklikten farklı bir rakam, ancak fikir aynı. Gün içerisinde omuriliğiniz günlük aktivitelerin sonucunda sıkışır, ve gece edindiğiniz o bir iki santimetreyi kaybedersiniz.

Johnson Uzay merkezi’nin yerleşilebilirlik ve çevresel faktörleri ofisinde araştırmacı olan doktor Sudhakar Rajulu’ya göre bunu açıklamak için iki teori var. Birinci teoriye göre bu uzama sadece omurgayı etkiliyor. Vücudun bacaklar yada kollar gibi başka bir bölgesine herhangi bir etkisi yok. Bunun sebebi kemiklerin omurgadaki omurları oluşturan disklerin sıkışması gibi sıkışabilmesi mümkün değil. Ayrıca omurganın kavisleri uzayda biraz düzeliyor. Üzerindeki yerçekiminin baskısı olmadan omurga daha serbest ve rahat.

Omurga uzamasını açıklayan ikinci teoriye göre de omurgamızdaki her omur birbirini yerçekiminin etkisi ile eziyor. Bu omurgayı aşağıya çeken baskı sıkışmaya neden oluyor. Uzayda yerçekimi azalınca bu diskler daha fazla omurilik sıvısı tutabiliyor, ve bu onları biraz büyütüyor. Ayrıca her bir omurun arasına daha fazla mesafe koyuyor.

Bu uzamanın nedeni ne olursa olsun astronotların boyunda iki tipte değişim gözlemleniyor. İlk değişim uzay gemisi yörüngesine ulaşır ulaşmaz görünüyor. En büyük uzama bu aşamada gerçekleşiyor. İkincisi ise daha küçük ve daha uzun zamanda gerçekleşiyor. İkinci ve yavaş gerçekleşen bu uzama en sonunda duruyor. Eğer astronotlar uzayda sonsuza dek dursalardı sürekli büyümeye devam etmezlerdi.

Astronotların bu ekstra büyümeleri aslında herhangi bir soruna neden olmaz. Kabin ekibi üyeleri özel yapım basınç elbiseleri giydikleri için bu elbiseler ekstra uzama dikkate alınarak yapılır. Ayrıca Rus Soyuz uzay mekiğinde oturma yüksekliği için bazı büyüklük sınırlamaları vardır. Rajuluya göre omurga sıkışabilir böylece astronotlar kendilerini sıkarak buraya sığabilirler. Ancak eğer Dünya’da yani başlangıçta bu elbiseler darsa uzayda çok daha dar olabilirler.

Şimdiye kadar bu herhangi bir problem yaratmadı. Soyuz uzay mekiği Rus kozmonotları taşımak için geliştirilmiştir. Amerikan astronotları tarafından ilk olarak U.S.-Mir görevleri sırasında kullanılmıştır. Rus boy sınırları Amerikan sınırlarının altındaydı. Bazı Amerikalılar oturma bölümüne sığabilmek için çok uzunlardı. Ayrıca Soyuz acil durumda Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan Dünya’ya dönme cihazıdır. Bu nedenle Amerika Rusya’dan koltukları daha uzun olan Amerikan astronotlarına göre ayarlamasını istedi.

İnsan omurgasının uzaydaki verileri ilk olarak Skylab görevlerinde toplanmaya başlandı. Bu 20 yıldan önce başladı, ve 6 astronot incelendi. 6 astronot da yüzde 3 uzama gösterdi. Omurilikleri Dünya’ya döner dönmez de eski kavislerini kazandılar, ve 10 gün içinde hepsi normale dönmüştü.

Yorumlar

yorum