Neden insanların büyük bir kısmı örümceklerden korkuyor?

Neden örümcekler? Neden kelebekler değil? Bazıları için örümceklerden korkmak öğrenilmiş birşey değildir tamamiyle içgüdüseldir. İki psikoloğa göre örümcekler evrimsel olarak kalıcı bir tehlike olduğu için çoğu insan bunlardan otomatik olarak korkuyor. Afrika’daki atalarımız sekiz bacaklı bu böcüklerle milyonlarca yıl birlikte yer almıştı, ve ölümcül ısırıkları olabilen örümceklerin farkında olmak hayatta kalabilmek için çok önemliydi. Bu psikologların bulguları İnsan Davranışının Evrimi dergisinde geçtiğimiz sene yayınlandı.

Kaliforniya’daki Santa Barbara üniversitesindeki Barnard kolejinden Joshua New ve Tamsin German’a göre görsel sistemimiz atalarımızdan anlık ve özel tehditleri algılayıp bunlardan kaçınabilmek için mekanizmalar bulunduruyor. Bu özel tehditler arasında yılanlar, örümcekler ve kabuslarımızın sinirli yüzleri var. Kehribardaki fosillere göre Steatoda, bizim kozmopolit pencere örümceğinin kızkardeşi olur, 40 milyon yıl öncesine ait. Sinirli insan yüzlerine karşı biyolojik farkındalık hala yararlı olsa da örümcekler artık insanlar için geçmişe oranla ciddi bir tehdit teşkil etmiyor. 40000 örümcek türünün 200 kadarı ciddi tıbbi problem yaratabiliyor, ve yılda Dünyada yaklaşık 200 kişi örümcek ısırığıyla hayatını kaybediyor.

Bu atalarımızdan kalan korkuyu denemek için psikologlar yüzlerce kolej öğrencisine basit bir görev verdiler. Bilgisayar ekranındaki x işaretinin daha uzun olan çubuğunu seçmeliler. Katılımcılar bu görevi birkaç defa bitirdikleri zaman araştırmacılar birkaç yüz milisaniye ekranda kendini gösteren bir obje koydular bilgisayar ekranına. Bu göz açıp kapayana kadar yokolan objeler arasında modern tehlikelerden (hipotermik iğneler) korkuyla ilgisiz yaratıklara (karasinek) ya da atasal korkulara (örümcekler) kadar çok çeşitli nesneler vardı.

Bu gözükara tespit deneyinde deneklerin yüzde 15’inden azı hipotermik iğnenin yerini gösterebildi. Benzer şekilde sadece yüzde 10’u karasineği buldu. USA Today’e göre kendilerine verilmiş olan görevle ilgili çok yoğunlardı. Ancak bir örümcek yada örümcekimsi nesne ekrana gelir gelmez deneklerin yarısından fazlası bunun yerini tespit edebildi.

Joshua New bu sonucu yorumlarken USA Today‘e “Eğer yürüyorsanız ve orada yerde bir örümcek ve öbür tarafta bir iğne varsa, büyük ihtimalle örümcek yerine iğneye basarsınız” dedi. Bunu sizin bizzat yaşadığınız iğneyle ilgili iyi olmayan tecrübelerinize rağmen yaparsınız hem de.

Yorumlar

yorum